Pasadena'dan 18 yaşındaki Matteo Paz, NASA'nın emekli NEOWISE teleskobundan gelen devasa verileri analiz etmek için bir yapay zeka algoritması geliştirerek astronomi dünyasında çığır açan bir keşfe imza attı. Geliştirdiği bu model sayesinde, daha önce bilinmeyen 1.5 milyon potansiyel yeni gök cismi belirledi. Bu başarısıyla 2025 Regeneron Science Talent Search yarışmasında 250.000 dolarlık birincilik ödülünü kazanan Paz'ın çalışması, The Astronomical Journal'da yayımlanan bir makalede detaylandırıldı.
Paz'ın astronomiye olan ilgisi, 2022 yazında California Teknoloji Enstitüsü'ndeki (Caltech) Planet Finder Academy'ye katılmasıyla gerçek bir araştırmaya dönüştü. Burada, mentorü Davy Kirkpatrick rehberliğinde astronomi ve bilgisayar bilimi üzerine çalıştı. Kirkpatrick, NASA'nın yakın Dünya asteroitleri ve kuyruklu yıldızları aramak amacıyla 2009'da fırlattığı NEOWISE kızılötesi teleskobundan elde edilen verilerle çalışıyordu. Teleskop, aynı zamanda patlayan yıldızlar gibi dinamik ışık yayan değişken nesnelerin ısı değişimleri hakkında da veri toplamıştı. Kirkpatrick, bu zor bulunan nesneleri NEOWISE'ın yeterince incelenmemiş verilerinde arama fikrini ortaya attı.
Matteo Paz, bu devasa veri setini manuel olarak incelemek yerine, kızılötesi radyasyondaki küçük değişiklikleri arayan bir yapay zeka modeli geliştirdi. Bu değişiklikler, değişken nesnelerin varlığını gösterebilirdi. Paz'ın algoritması, on yılı aşkın süredir toplanan 200 milyar veri girişini işleyerek insan gücüyle mümkün olmayacak bir ölçekte keşif yapmayı sağladı. Bu, astronomik araştırmalarda yapay zekanın potansiyelini gözler önüne seriyor ve gelecekteki keşifler için yeni kapılar açıyor.
Bu keşif, yapay zekanın astronomi araştırmalarında insanüstü bir veri analiz kapasitesi sunarak evrenin sırlarını çözmede ne kadar kritik bir rol oynayabileceğini gösteriyor.