Ana Sayfa

Yapay Zeka Karanlık Çağlara mı Götürüyor?

1 dk okuma

Makale, yapay zekanın insanlığı Aydınlanma Çağı'ndan önceki "kendi kendine dayatılan olgunlaşmamışlık" durumuna geri götürme potansiyelini sorguluyor. Yazar, Marsilya'da bir navigasyon uygulaması olan Waze'in yanlış yönlendirmesiyle yaşadığı basit bir anıdan yola çıkarak, günümüzün temel sorusunu ortaya koyuyor: Makineye mi, yoksa diğer insanlara ve kendi içgüdülerimize mi daha çok güvenmeliyiz? Alman filozof Immanuel Kant'ın Aydınlanma'yı "insanın kendi kendine dayatılan olgunlaşmamışlığından kurtulması" olarak tanımladığını hatırlatan makale, bu olgunlaşmamışlığın "başkalarının rehberliği olmadan kendi anlayışını kullanamama" hali olduğunu belirtiyor. Yüzyıllar boyunca bu "başkası" genellikle rahip, hükümdar veya feodal beylerdi; yani Tanrı'nın sesi olduğunu iddia eden otoriteler. Ancak Amerikan ve Fransız Devrimleri ile akıl inancın yerini almaya başlamış ve insan zihni otoriteden kurtularak ilerlemenin motoru haline gelmişti. Kant, insanlara "Sapere aude!" yani "Kendi anlayışını kullanma cesaretine sahip ol!" çağrısı yapmıştı.

İki buçuk asır sonra, yazar, sessizce yeniden bir olgunlaşmamışlık dönemine mi girdiğimizi sorguluyor. Bir navigasyon uygulamasının yol göstermesi basit bir durumken, yapay zeka artık düşüncelerimizi ve eylemlerimizi yönlendiren yeni bir "sessiz otorite" haline gelme tehdidi taşıyor. ChatGPT'nin sadece üç yıl içinde yaygınlaşmasıyla, insanların ilişki sonlandırma veya oy verme gibi kişisel kararlarında bile makinelere danıştığı görülüyor. OpenAI verilerine göre, kullanıcı sorgularının %73'ü iş dışı konularla ilgili. Daha da endişe verici olan, yapay zekanın bizim adımıza konuşmasına izin verdiğimizde ne olduğu. Yazmak, ChatGPT'nin en yaygın kullanımlarından biri haline geldi. Yazar Joan Didion'ın "Ne düşündüğümü öğrenmek için yazarım" sözünü hatırlatan makale, yazmayı bıraktığımızda ne düşündüğümüzü de öğrenmeyi bırakıp bırakmadığımızı soruyor. MIT'nin yaptığı bir araştırma, yapay zekaya erişimi olan deneme yazarlarının beyin aktivitelerini izleyerek bu sorunun cevabının "evet" olabileceğine dair endişe verici işaretler buldu. Bu durum, kendi başımıza düşünme cesaretimizi, bu kez tanrılara veya krallara değil, koda devretme tehlikesini barındırıyor.

İçgörü

Yapay zeka araçlarının yaygınlaşması, insanlığın bağımsız düşünme ve karar verme yeteneğini aşındırarak, Aydınlanma Çağı'nın kazanımlarını tehlikeye atıyor.

Kaynak