Fransız böcek tarımı girişimi Ÿnsect, 2021'de "Iron Man" yıldızı Robert Downey Jr.'ın desteğiyle büyük ilgi çekmiş ve aralarında Downey Jr.'ın FootPrint Coalition'ı ile vergi mükelleflerinin de bulunduğu çeşitli kaynaklardan 600 milyon doların üzerinde yatırım toplamıştı. Ancak, yaklaşık dört yıl sonra, şirket iflas başvurusunda bulunarak tasfiye sürecine girdi. Aylardır süren mali sıkıntılar göz önüne alındığında bu çöküş pek de sürpriz olmadı. Yine de, bu kadar büyük bir yatırım alan bir girişimin nasıl iflas ettiğine dair incelenmesi gereken birçok detay bulunuyor.
Ÿnsect, böcek bazlı proteinlerle "gıda zincirini devrim niteliğinde değiştirmeyi" hedeflemiş olsa da, bu iddialı amacına ulaşamadı. Şirketin başarısızlığını Batılıların böceklere karşı duyduğu "tiksinme" faktörüne bağlamak yanlış olur, zira insan gıdası hiçbir zaman Ÿnsect'in temel odak noktası değildi. Bunun yerine, şirket hayvan yemi ve evcil hayvan maması için böcek proteini üretimine odaklanmıştı. Ancak, bu iki farklı ekonomik yapıya ve kar marjına sahip pazar arasında net bir seçim yapamaması, stratejik belirsizliğe yol açtı.
Bu kararsızlık, şirketin birleşme ve satın alma stratejisine de yansıdı. 2021'de, insan gıdası uygulamaları için un kurdu yetiştiren Hollandalı Protifarm'ı satın alarak üçüncü bir pazarı daha portföyüne ekledi. Dönemin CEO'su Antoine Hubert, insan gıdasının Ÿnsect'in gelirlerinin sadece %10-15'ini oluşturmasının birkaç yıl alacağını belirtmişti. Şirket acilen gelir büyümesine ihtiyaç duyarken, yıllarca marjinal kalacak bir pazar segmentinde şirket satın alması, maliyetleri artırırken beklenen getiriyi sağlayamadı. Şirketin ana biriminden elde ettiği gelir 2021'de 17.8 milyon Euro ile zirve yapmış, ancak bu rakamın iştirakler arası transferlerle şişirildiği bildirilmişti. 2023 itibarıyla şirket 79.7 milyon Euro net zarar açıklamıştı. Bu kadar düşük gelirle nasıl 600 milyon doların üzerinde yatırım toplandığı ise ayrı bir soru işareti.
Böcek tarımı gibi yenilikçi ancak henüz tam olgunlaşmamış bir alanda, devasa yatırımlara rağmen stratejik belirsizlikler ve pazar odaklanma eksikliği, bir girişimin hızla çöküşüne yol açabilir.