Ana Sayfa

Ticari Alanlar Neden Boş Kalıyor?

1 dk okuma

Yüksek fiyatlı metropollerde bile ticari gayrimenkullerin neden yıllarca boş kaldığı sorusu, ilk bakışta mantıksız görünse de karmaşık finansal dinamiklere dayanıyor. Sezgisel olarak, bir mülkten hiç kira almamaktansa düşük kira almak daha iyi gibi dursa da, ticari gayrimenkul çoğu durumda bir bina değil, bir finansal ürün olarak işlev görüyor. Bu durum, kirayı düşürmenin bankanın mülke el koymasına (foreclosure) yol açabileceği gerçeğiyle açıklanıyor. Hem banka hem de işletmeci için el koyma kötü bir senaryo olduğundan, her iki taraf da piyasanın değişmesini umarak mülkü boş bırakmayı ve durumu 'uzatıp görmezden gelmeyi' (extend and pretend) tercih ediyor.

Bu durumun temelinde, ticari kredilerin konut kredilerinden farklı yapısı yatıyor. Konut değerleri piyasa tarafından belirlenirken ve ipotekler alıcının ödeme gücüne dayanırken, ticari mülklerin değeri üretecekleri gelire göre belirlenir. Ticari krediler, binanın ödeme kapasitesine göre verilir ve genellikle kısa vadeli 'balon notlar' şeklindedir; yani zamanla tamamen ödenmek üzere tasarlanmamışlardır. Bu finansal yapı, mülk sahiplerini ve bankaları, boş duran bir binanın bile finansal ürün olarak daha değerli olabileceği bir çıkmaza sokar, çünkü kirayı düşürmek, mülkün değerini düşürerek kredi anlaşmalarını ihlal edebilir ve el koyma riskini artırabilir.

İçgörü

Ticari gayrimenkullerin boş kalmasının ardında yatan nedenler, onların birer finansal ürün olarak görülmesinden ve bankacılık sisteminin karmaşık yapısından kaynaklanmaktadır.

Kaynak